Marilyn Monroe

Marilyn Monroe
Marilyn Monroe
	Monroe u novembru 1953.
Rođenje	1. juni 1926.; Los Angeles, Kalifornija, SAD
Smrt	4. august 1962 (36 godina); Los Angeles, Kalifornija, SAD
Uzrok smrti	Predoziranje barbituratima
Mjesto počivanja	Westwood Village Memorial Park Cemetery
Druga imena	Norma Jeane Baker
Zanimanje	Glumica; model; pjevačica;
Godine aktivnosti	1945–1962
Supružnik/ci	James Dougherty ( v. 1942; raz. 1946); Joe DiMaggio ( v. 1954; raz. 1955); Arthur Miller ( v. 1956; raz. 1961);
Nagrade	Spisak nagrada i nominacija
Veb-sajt	marilynmonroe.com
Potpis

Marilyn Monroe (1. juna 1926. - 5. augusta 1962.) je bila američka glumica,^[1] model i pjevačica, koja je postala veliki seks simbol,^[2] te glumila u velikom broju komercijalno uspješnih filmova tokom 1950.-ih i ranih 1960.-ih.

Bila je najbolje plaćena glumica čitavu deceniju, a njeni filmovi su zaradili 200 miliona dolara (što odgovara 2 milijarde dolara u 2021.) do trenutka njene smrti 1962. godine.^[3] Dugo nakon smrti, Monroe ostaje glavna ikona pop kulture.^[4]^[5] Godine 1999. Američki filmski institut svrstao ju je na šesto mjesto na svojoj listi najvećih ženskih filmskih legendi iz zlatnog doba Hollywooda. Mnogi filmski kritičari i mediji navode Monroea kao jednu od najboljih glumaca koji nikada nisu dobili nominaciju za Oskara.^[6]^[7]

Nakon što je provela većinu djetinjstva u domovima, udala se sa šesnaest godina. Radila je u fabrici tokom Drugog svjetskog rata kada je upoznala fotografa iz First Motion Picture Unita i započela uspešnu karijeru pin-up modela. Monroe je započela karijeru kao model, što je dovelo do potpisivanja ugovora za film 1946. godine za Twentieth Century Fox. Glumila je u malim ulogama, ali njen nastup u filmovima Džungla na asfaltu i Sve o Evi je privukao pažnju. Prvu glavnu ulogu ostvarila je 1952. godine u filmu u kojem je skrenula pažnju na svoju zavodljivost. Njena ličnost "glupa plavuša" je korištena u komičnim scenama u kasnijim filmovima kao što su "Muškarci više vole plavuše" (1953), "Kako se udati za milionera" (1953) i "Sedam godina vjernosti" (1955). Monroe je kasnije studirala glumu na Actors studiju. Njenu dramatičnu glumu u filmu "Autobusna stanica" (1956) su pozdravili kritičari i dobila je nominaciju za Zlatni globus. Njena produkcijska kuća, Marilyn Monroe Productions, je objavila film "Princ i plesačica" (1957), za koju je dobila nominaciju za BAFTA nagradu i osvojila nagradu David di Donatello. Ona je dobila Zlatni globus za ulogu u filmu "Neki to vole vruće" (1959). Monroe je posljednji film Neprilagođeni glumila sa Clarkom Gableom, po scenariju koji je napisao njen tadašnji suprug Arthur Miller.

Posljednje godine života su joj bile u znaku bolesti, ličnih problema, davala je znakove nepouzdanosti i bilo joj je teško raditi. Njeni brakovi s penzionisanom zvijezdom bejzbola Joeom DiMaggiom i dramaturgom Arthurom Millerom bili su u centru pažnje medija, te su se završili razvodom. Monroe je umrla od predoziranja barbituratima 5. augusta 1962. godine, a tačne okolnosti su bile predmet nagađanja. Njena smrt je ocijenjena kao vjerovatno samoubistvo. Godine 1999., Monroe je rangirana kao šesta najveća ženska zvijezda svih vremena Američkog filmskog instituta. U decenijama nakon njene smrti, ona je često citirana kao pop i kulturna ikona i kao suštinski američki seks simbol. TV Guide Network ju je proglasio brojem 1. najseksiplinijih žena svih vremena.

Porodica i rani život

Glavni članak: Rani život Marilyn Monroe

Marilyn Monroe je rođena 1. juna 1926. godine u bolnici Los Angeles County, kao Norma Jean Mortenson (kasnije je promijenjeno u Baker). Rođena je kao treće dijete Gladys Pearl Monroe (27. maja 1902. - 11. marta 1984.). Ime oca Marilyn Monroe na rodnom listu je bilo Martin Edward Mortenson. Prezime Mortenson je navedeno u njenom rodnom listu, ali ga je Gladys promijenila u Baker. Martinovo prezime je pogrešno napisano na rodnom listu što dovodi do zabune ko je njen stvarni otac. Gladys Baker se udala za Martina E. Mortensena 1924. godine, ali su se rastavili prije Gladysine trudnoće. Nekoliko biografa Marilyn Monroe ukazuju na to da je Gladys Baker koristila njegovo ime kako bi izbjegla stigmu nelegitimnosti. Dokumenti pokazuju da je Mortenson podnio zahtjev za razvod od Gladys 5. marta 1927. godine, a da se razveo 15. oktobra 1928. godine. Tokom svog života, Marilyn je negirala da je Mortenson njen otac. Marilyn je objavila da je njen otac Charles Stanley Gifford. Ona je zapamtila da je imao tanke brkove i pomalo sličio Clarku Gableu.

Filmografija

Džungla na asfaltu
Neprilagođeni
Majmunska posla
Niagara
Muškarci više vole plavuše
Kako se udati za milijunera
Rijeka bez povratka
Nema biznisa do šoubiznisa
Hajde da se volimo
Sedam godina vjernosti
Neki to vole vruće
Princ i plesačica
Sve o Evi
Nešto se mora i pružiti
Autobusna stanica

Također pogledajte

Film
Spisak glumaca

Reference

^ "Marilyn Monroe". IMDb. Pristupljeno 7. 1. 2020.
^ "Marilyn Monroe | Biography, Movies, & Facts". Encyclopedia Britannica (jezik: engleski). Pristupljeno 7. 1. 2020.
^ Hertel, Howard; Heff, Don (6. 8. 1962). "Marilyn Monroe Dies; Pills Blamed". Los Angeles Times. Arhivirano s originala, 25. 9. 2015. Pristupljeno 23. 9. 2015.
^ Chapman, Gary (2001). "Marilyn Monroe". In Browne, Ray B.; Browne, Pat (eds.). The Guide to United States Popular Culture. University of Wisconsin Press, str. 542–543. ISBN 978-0-87972-821-2
^ Hall, Susan G. (2006). American Icons: An Encyclopedia of the People, Places, and Things that Have Shaped Our Culture. Greenwood Publishing Group str. 468. ISBN 978-0-275-98429-8
^ Singer, Leigh (19. 2. 2009). "Oscars: the best actors never to have been nominated". The Guardian. UK. Pristupljeno 17. 9. 2022.
^ Robey, Tim (1. 2. 2016). "20 great actors who've never been nominated for an Oscar". The Daily Telegraph. Arhivirano s originala, 11. 1. 2022. Pristupljeno 17. 10. 2022.

Vanjski linkovi

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Marilyn Monroe

Marilyn Monroe (it)

[1] "Marilyn Monroe". IMDb. Pristupljeno 7. 1. 2020.

[2] "Marilyn Monroe | Biography, Movies, & Facts". Encyclopedia Britannica (jezik: engleski). Pristupljeno 7. 1. 2020.

[3] Hertel, Howard; Heff, Don (6. 8. 1962). "Marilyn Monroe Dies; Pills Blamed". Los Angeles Times. Arhivirano s originala, 25. 9. 2015. Pristupljeno 23. 9. 2015.

[4] Chapman, Gary (2001). "Marilyn Monroe". In Browne, Ray B.; Browne, Pat (eds.). The Guide to United States Popular Culture. University of Wisconsin Press, str. 542–543. ISBN 978-0-87972-821-2

[5] Hall, Susan G. (2006). American Icons: An Encyclopedia of the People, Places, and Things that Have Shaped Our Culture. Greenwood Publishing Group str. 468. ISBN 978-0-275-98429-8

[6] Singer, Leigh (19. 2. 2009). "Oscars: the best actors never to have been nominated". The Guardian. UK. Pristupljeno 17. 9. 2022.

[7] Robey, Tim (1. 2. 2016). "20 great actors who've never been nominated for an Oscar". The Daily Telegraph. Arhivirano s originala, 11. 1. 2022. Pristupljeno 17. 10. 2022.